پيشينه تاريخي ( زبان – فرهنگ وآداب ورسوم )

اين شهرستان متشكل از دو بخش مركزي و پاسارگاد مي باشد.

سعادت شهر به عنوان مركز شهرستان در كنار دو دهستان كمين و سرپنيران بخش مركزي را تشكيل مي دهد.

شهر سعادت شهر از 5 محله سعادت شهر، علي آباد، بوكان، سراج آباد و نواجرد تشكيل شده است و در اين شهر 3094 خانوار مركب از 7915 نفر مرد و 7671 زن زندگي مي كنند.

دهستان كمين جمعاً از 22 آبادي با مركزيت روستاي جيسقان 5573 نفر را در قالب 1183 خانوار خود جاي داده است كه از اين تعداد 2888 نفر مرد و 2685 نفر زن مي باشند.

از ميان اين 33 آبادي 11 روستاي اكبر آباد، جيسقان، قوام آباد، دولت آباد، همت آباد، حسن آباد، رحمت آباد، كرم آباد ، وكيل آباد، ابوالمهدي و اسلام آباد داراي شوراهاي اسلامي 3 نفره بوده و روستاي اكبر آباد، جيسقان، قوام آباد، عليرسيده و دولت آباد داراي دهياري مصوب مي باشند.

در قسمت شمالي سعادت شهر دهستان سرپنيران با مركزيت نعيم آباد جاي گرفته كه 18 آبادي كوچك و نسبتاً بزرگ، گرد هم آورده است.

روستاهاي نعيم آباد، گمبكان، ركن آباد، حسين آباد، كته ميان و كتوري داراي شوراي اسلامي و نعيم آباد مركز دهستان داراي دهياري مصوب مي باشد.

بخش پاسارگاد به مركزيت روستاي مشهد مادر سليمان در فاصله 21 كيلومتري شمال سعادت شهر قرار دارد.

روستاهاي ابوالوردي، كردشول، مبارك آباد و دهنو از توابع اين بخش مي باشند كه هر ساله به جهت وجود آرياثار باستاني در اين منطقه بازديد كندگان فراواني را به سوي خود جذب مي نمايند.

موقعيت جغرافيايي:

شهرستان پاسارگاد در ميان دو رشته كوه از كوههاي زاگرس واقع شده است. از سردسيرات استان فارس است كه مركزيت آن سعادت شهر مي باشند كه بين مدارهاي 30 تا 20 و 30 عرض شمالي و 45/52 تا 30/53 طول شرقي از نصف النهار مبدا قرار دارد.

ارتفاع شهرستان از سطح آبهاي آزاد حدود 1700 متر است. اين شهرستان از شمال به شهرستان خرمبيد و آباده - از غرب به شهرستان اقليد و مرودشت- از جنوب به شهرستان مرودشت و از شرق به شهرستان ارسنجان مشرف مي باشد.

نژاد مردم آريايي و از طوايف تاجيك لر، كردشكولي، ترك، عرب، علي شاقلي، ميش مست، كلمبه، حنايي، ايل خاص و ابو موسي مي باشند.

دين مردم اسلام است و شيعه اثني عشري هستند و به زبانهاي فارسي و تعداد اندكي به زبانهاي تركي و عربي صحبت مي كنند.

آب و هوا:

از نظر اقليمي و كليماتولوژي داراي آب و هواي معتدل مديترانه اي با زمستانهاي نسبتاً سرد و تابستانهاي معتدل مي باشد.

ميانگين بارش منطقه حدود 400 ميلي متر در سال است كه عمدتاً به صورت برف در ارتفاعات و باران در دشت ها مي باشد.

توده هاي هوايي كه منطقه را تحت تاثير قرار مي دهد عبارتند از: توده هاي مديترانه اي كه از اواسط پاييز تا اوايل بهار به منطقه مي وزند و باران آور مي باشند.

توده هاي سردسير، توده هاي گرم و خشك عربستان و بادهاي موسمي كه در تابستان از اقيانوس هند مي وزند و باعث ايجاد رگبارهاي زودگذر مي شوند.

شبكه آب ها:

تنها رودخانه دايمي بخش، رودخانه بلاغي (پلوار) سيوند است كه از كوههاي خرم بيد و سرحد چهار دانگه سرچشمه ميگيرد و در جنوب شهر مرودشت به رود كر پيوست و به درياچه بختگان مي ريزد.

هم اكنون سد عظيم سيبويه بر روي اين رود در حال احداث است كه با تكميل و اتمام آن آينده اي روشن پيش روي بخش مي باشد.

ويژگيهاي تاريخي:

شهرستان پاسارگاد از لحاظ قدمت تاريخي داراي پيشينه اي بسيار كهن است. آثاري از عصر نوسنگي در آن پيدا شده كه به عصر هخامنشي بر ميگردد.

مهمترين آثار دوران هخامنشي مجموعه پاسارگاد است كه در 21 كيلومتري شمال شهر سعادت شهر قرار دارد.

با توجه به تحقيقات انجام شده از كتب معتبر، اين بخش در طول تاريخ نامهاي جديدي را از قبيل: كمه (خانه شاه)، كهمر: (كوه مهر)، كمين: (كمينگاه سلاطين) كليددك يا كليلك: (كليد گشودن فتح دروازه فارس)، سعادت آباد و سعادت شهر در حال حاضر شهرستان پاسارگاد را به خود اختصاص داده است.

بقاع متبركه:

- امام زاده حسين(ع): در شهر سعادت شهر و در گلزار شهداي شهر واقع شده و از نوادگان امام سجاد (ع) مي باشد.

- امام زاده عقيل: بنا به قولي برادر شاه چراغ و فرزند موسي بن جعفر (ع) بوده كه در مسير جاده شيراز-اصفهان در نزديكي روستاي ابوالمهدي در كنار رود بلاغي واقع شده است.

- امام زاده شاه مردان: اين بقعه متبـركـه نيــز در مسيـر جـاده شيـراز-اصفهان در دامنه كوههاي جنوبي سعادت شهر واقع شده و زيارت گاه بسياري از اهالي روستاهاي بخش است.

- امام زاده سلطان سيد حميد: مدفن اين امام زاده بزرگوار در دهستان سرپنيران در روستاي نعيم آباد است.

آثار باستاني منطقه:

سعادت شهر از گذشته حلقه اتصال در پايتخت هخامنش پاسارگاد و تخت جمشيد بوده است. بررسي هاي اخير نشان مي دهد كه آثار فراواني از دوره هاي مختلف فرهنگي در آن يافت شده است و از آنجا كه راه ارتباطي بين پاسارگاد و تخت جمشيد در گذشته تنگه بلاغي وتنگه سعادت شهر بوده، آن را كليد كوچك فتح دروازه فارس ناميده اند.

در اين منطقه تپه هاي باستاني فراواني موجود است كه هنوز مورد حفاري واقع نشده است ولي به لحاظ مسائل باستان شناسي مورد شناسايي قرار گرفته و شماره گذاري گرديده اند.

سفالهاي شكسته و سنگهاي تراشيده شده حكايت از قدرت طولاني و رونق اقتصادي آنها در عصر حياتشان دارد، نظر تپه هاي قصرالدشت، رحمت آباد، وكيل آباد، فيروزآباد، عليرسيده و ... از ساختمانها و ساير ابنيه تاريخي منطقه مي توان به كاروان سراي عباسي واقع در روستاي قوام آباد، دماغه دختر بر واقع در تنگه بلاغي (متعلق به دوران هخامنش) قصر دختر، پل سنگي سيوند، كتيبه پهلوي تنگ خشك و كاروانسراي قوام آباد را نام برد.

ويژگيهاي اقتصادي

فعاليت اقتصادي بخش سعادت آباد بر محورهاي كشاورزي، دامداري، صنايع دستي، خدمات و صنايع غذايي و باغداري استوار مي باشد.

1- زراعت و اقتصاد

1-1: كشاورزي

بخش سعادت آباد يكي از مراكز مهم كشاورزي استان فارس است بنحوي كه مي توان آن را يكي از انبارهاي غله استان دانست. سطح اراضي قابل كشت منطقه اعم از ديم و آبي حدود 14000 هكتار كه 2050 خانوار از طريق كار بر روي اين زمينها امرار معاش ميكنند. اين اراضي عمدتا به وسيله موتور پمپ، رودخانه قنات و چشمه آبياري مي گردد. از محصولات عمده كشاورزي، چغندر قند اشاره كرد.

مساحت اراضي كشاورزي:

محصولات كشاورزي:

1-2 باغات

واحد اندازه گيري باغات در اين منطقه قفيز بوده كه معادل 810 متر مربع است. باغبانان براي آبياري باغات خود از قنات استفاده مي كنند. در مجموع 1100 خانوار از راه باغداري در 800 قطعه باغ با توليد محصولاتي چون انگور، انار، سيب، بادام و زردآلو امورات زندگي خويش را مي گذرانند.

مساحت باغات

محصول باغات

2- دام و اقتصادي

هر چند بسياري از مردم روستاها و عشاير منطقه به دامداري اشتغال دارند ليكن اين كار عمدتاً به صورت سنتي و تا حدودي نيمه صنعتي صورت مي پذيرد.

2-1: دامداري:

در اين منطقه 1200 خانوار از 620 باب دامداري صمنعتي، 5 باب دامداري صنعتي؛ در قالب واحدهاي پرواري (60 باب) داشتي (565 ) امرار معاش مي كنند. در اين واحدها جمعاً 120000 راس دام ( 80000 راس گوسفند و 40000 راس بز) نگهداري مي شوند.

تعداد و انواع دامداري ها و تعداد دام

2-2 : گاوداري

توليد 8000 كيلو شير روزانه از افتخارات 200 خانواري است كه 3000 راس گاو را در 145 واحد گاوداري اعم از سنتي و صنعتي نگهداري مي كنند.

2-3 : باغداري

واحد مرغداري صنعتي با ظرفيت توليد 65000 قطعه روزانه از قابليت توليد 1 تن تخم مرغ 80000 كيلومرغ در دوره برخوردار مي باشند و 400000 قطعه مرغ بومي واقع در روستاها 2/1 تن تخم مرغ سننتي توليد مي كنند.

2-4: نوغانداري

شركت سهامي پرورش كرم ابريشم فارس كه به پيشنهاد شوراي كشاورزي استان و موافقت وزير احداث گرديده تنها شعبه شركت مذكور در جنوب كشور بوده و در زميني به مساحت 50 هكتار به كاشت نهالهاي توت اقدام نموده است. اين شركت از سال 1378 اقدام به آموزش نوغانداري نموده و در شهرستانهاي داراب و مرودشت فعاليت دارد. اين مركز در حال حاضر نهالهاي توت مورد نياز استانهاي اصفهان، يزد، بوشهر و كرمان را تامين مي نمايد.

2-5: ايستگاه دامپروري

هدف از تاسيس اين ايستگاه كه در 5 كيلومتري محله علي آباد و در زميني به مساحت قرار 200 هكتار قرار گرفته ازدياد گوساله نر اصلاح شده از نژاد بران سوئيس بود. اين ايستگاه گوساله هاي 3 الي 4 ساله دومنظوري _شيري – گوشتي) خود را در اختياز دامداران قرار ميداد. ظرفيت اين ايستگاه 200 راس و مجموع 60 تا 80 راس گاو شيري را در بر مي گرفت. شيردوشي اين گاوها به شيوه مكانيزه صورت ميپذيرد.

3: صنايع دستي و اقتصاد

قالي، گبه، جاجيم، گليم و قاليچه عمده صنايع دستي منطقه مي باشند كه در دو بخش تعاوني و خصوصي فعاليت مي نمايند. بخش تعاوني با 2000 نفر عضو قابليت توليد 300 تخته فرش و بخش خصوصي با حضور 1500 نفر صنعتگران توان توليد 1500 تخته فرش را داراست.

3: صنايع غذايي و اقتصاد

شامل كارنجات توليد رب گوجه فرنگي، خيارشور و ذرت خشك كني است.

4- جنگل و اقتصاد

نظر به كوهستاني بودن منطقه و پوشش جنگلي، جنگل نيز يكي از منابع درآمد منطقه مي باشد، آنچنان كه از سقز درخت بنه به نحو مطلوب بهره برداري مي گردد. اين عمل عمدتاً بوسيله مهاجرين ساير استانها انجام مي گردد. اميد است بتوان با برنامه ريزيهاي علمي بتوان از منابع غني جنگلي استفاده بهينه نمود.

5- اشتغال

5-1: كار آفريني

اداره كار سعادت شهر از افراد جوياي كار در محدوده سني 20 الي 50 سال ثبت نام كرده به ادارات، موسسات و شركتهاي خصوصي و دولتي نيازمند نيروي كار معرفي مي نمايد. اين اداره از بدو تاسيس تا كنون از بيشاز 2600 نفر ثبت نام نموده كه از اين تعداد بيش از 500 نفر به كارگاههاي منطقه معرفي و بصورت فصلي و دائمي مشغول به كار شده اند و مابقي همچنان بيكار و فاقد هرگونه راه درآمدي هستند.

قابل ذكر است در سال 1381 اين اداره از محل تسهيلات ماده 56 و 49 قانون برنامه سوم توسعه به تعدادي بالغ بر 100 نفر كه داراي پروانه كسب مجوز كار در بخش سعادت آباد بودند تسهيلات پرداخت امور به اين ترتيب تعدادي از افراد جوياي كار داراي پرونده در اداره مذكور مشغول به كار شدند.

از تعداد 2000 نفر بيكار در بخش سعادت آباد كه در اين اداره ثبت نام نموده اند، 10% داراي تحصيلات فوق ديپلم به بالا – حدود 50% داراي تحصيلات ديپلم در رشته مختلف تحصيلي، حدود 30% داراي تحصيلات زير ديپلم كه معمولا دوره كامل راهنمايي و سه ساله متوسط را مشمول مي باشند و تعداد 10% داراي تحصيلات ابتدايي مي باشند.

متاسفانه در حال حاضر اداره كار سعادت شهر يدليل ازدياد بيكاري فقط از بيكاران داراي گواهي نامه فني و حرفه اي و ديپلم فني و فوق ديپلم به بالا ثبت نام بعمل مي آورد و مابقي را به مراكز فني و حرفه اي معرفي مي كند كه بسياري بدليل مشكلات مالي و دوري مسافت از شركت در كلاسهاي مراكز مذكور سرباز ميزنند.

در اين بخش بيش از 260 كارگاه در قالب موسسات و شركتهاي بخش هاي خصوصي، دولتي و تعاوني به فعاليت اقتصادي مشغولند. از اين تعداد 200 كارگاه كه به صورت خصوصي مشغول به فعاليت مي باشد 200 نفر كارگر بيمه شده را بكار گمارده اند و ميانگين حقوق روزانه كارگران در سال 1382 مبلغ 28446 ريال و ماهيانه مبلغ 881826 ريال مي باشد. 537 نفر نيز به شرح جدول 14 در 60 كارگاه ديگر مشغول بكارند.

اميد است با افزايش سهميه تسهيلات ماده 56 و ماده 49 قانون برنامه سوم توسعهف جذب اعتبار براي پروژه هاي بخش از قبيل سد سيبويه واقع در تنگ بلاغي كه ظرفيت بكارگيري 600 الي 700 نفر كارگر را دار مي باشند- در سالهاي 74 الي 75 تعداد كارگران شاغل در اين پروژه 500 نفر بوده كه بدليل عدم تخصيص اعتبار اين رقم به 30 الي 40 نفر رسيد و در حال حاضر با بكارگيري حدود 100 نفر مشغول به فعاليت مي باشد- تشويق كارگاههاي تابعه به استاده از كارگران بومي بتوان گامي هرچند كوچك در جهت رفع بيكاري برداشت.

5-2: خود اشتغالي:

جداي از كارگاههايي كه با همكاري اداره كار و تامين اجتماعي و با بكارگيري افراد جوياي كار در اين بخش به فعاليت اقتصادي مي پردازند بيش از 1000 واحد صنفي نيز با هماهنگي مجامع امور صنفي به خود اشتغالي مشغولند. واحد خرده فروش- كليه واحدهايي كه اجناس خود را بين مصرف كنندگان توزيع مي نمايند. از قبيل ميوه فروش، خواربار فروش و لبنيات و -5 واحد عمده فروش- اجناس خود را بطور عمده در اختيار ساير واحدهاي خرده فروشي قرار مي دهند از قبيل عمده فروشان مواد غذايي، خشكبارف نوشابه و – 475 واحد خدماتي- به مشتريان خدمات ارائه مي دهند از قبيل مكانيكي، تعميرات، تعويضي روغني ها، عكاسي و – 11 واحد توليدي صنفي – مغازه هايي است كه نسبت به توليد كالاهايي اقدام مي نمايند مانند بستني بندي، قنادي ها، كيك پزي ها، كارگاههاي بلوك زني و – در آن كالا نگهداري مي شوند كه مي تواند مربوط به عمده فروشان، شركتهاي توليدي، كارخانجات و شركتهاي تعاوني روستايي و تعاوني توليد و ... باشند به اين شكل فعاليت مي پردازند.

جدول پراكنش واحدهاي خوداشتغالي